Het is koud in Brazilië

Adwin van Dijke • 4 June 2025

In Brazilië is het deze week ongewoon koud. 

In Brazilië is het deze week ongewoon koud. Temperaturen duiken in het zuiden en zuidoosten tot onder het vriespunt.

In de deelstaat Santa Catarina werden in de vroege ochtend uren van dinsdag temperaturen van -4 graden gemeten, terwijl in Paraná en Rio Grande do Sul nachtvorst voor glinsterende landschappen zorgt. Dit soort koudegolven komt niet elk jaar voor in Brazilië, maar eens in de paar jaar is het raak. Volgens meteorologen treft een koudegolf de zuidelijke regio's gemiddeld eens in de twee tot drie jaar. Hoe koud het wordt, hangt af van de kracht van de koude lucht die uit Patagonië en de Zuidpool naar het noorden waait. De minima liggen vaak net onder het vriespunt, maar in sommige bergachtige gebieden kan het dalen tot -5 graden of nog kouder.

Brazilië staat bekend om zijn tropische warmte en uitgestrekte stranden, niet om ijskoude nachten en bevroren planten. Toch worden de zuidelijke staten van het land elke winter geconfronteerd met een paar ijzige dagen, wanneer koude lucht uit Patagonië het binnenland in waait. De kou bereikt soms zelfs de centrale westelijke staten zoals Goiás en Mato Grosso do Sul, maar daar blijft het meestal bij frisse temperaturen en niet bij vorst. In het tropische noorden en noordoosten verandert er weinig; daar blijft het warm en vochtig zoals altijd.

De koudegolf brengt niet alleen mooie plaatjes van besneeuwde heuvels en ijs op de ramen, maar ook uitdagingen voor boeren en kwetsbare groepen. Koffieboeren vrezen vorstschade aan hun plantages, terwijl straatbewoners extra risico lopen. Gemeenten hebben dan ook noodopvanglocaties geopend om mensen te beschermen tegen de kou.

Tegelijkertijd biedt de koudegolf een ander perspectief: het herinnert ons aan de enorme diversiteit van Brazilië. Van de tropische hitte in het noorden tot de winterse kou in het zuiden, het land kent extreme contrasten. En juist in die variatie schuilt een belangrijke kracht voor de Braziliaanse economie. Landbouwers in het zuiden weten hoe ze zich moeten aanpassen aan vorst, net zoals hun collega’s in het noorden regenperiodes en droogte overleven. De koudegolf legt daarmee ook bloot hoe weer en klimaat niet alleen het landschap vormen, maar ook de veerkracht en creativiteit van de mensen die er wonen.

Voor bedrijven die actief zijn in Brazilië biedt dit een les: flexibiliteit is essentieel. Projecten die werken aan veerkrachtige landbouw of duurzame energieopwekking zijn hier niet alleen relevant, ze zijn onmisbaar. De koudegolf van deze week is een goed voorbeeld van hoe natuurkrachten plotselinge uitdagingen creëren. Maar het is ook een kans om lokale kennis en internationale samenwerking te benutten om de gevolgen te beperken.

In de komende dagen trekt de kou langzaam weg, maar de boodschap blijft: in een land zo groot en divers als Brazilië moet je altijd voorbereid zijn op het onverwachte. Wie dat goed begrijpt, kan kansen benutten en tegelijk bijdragen aan een mooiere, weerbaardere toekomst.